Hội nghị Chánh án các nước châu Á-Thái Bình Dương được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1985 tại Malaysia. Từ đó đến nay, Hội nghị được tổ chức hai năm một lần và là diễn đàn hết sức quan trọng để Chánh án, Thẩm phán và các quan chức cấp cao trong lĩnh vực tư pháp nhằm trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của Tòa án. Hội nghị lần này có sự tham dự của gần 34 đoàn đại biểu, gồm Chánh án, Thẩm phán Tòa án tối cao các nước tham dự. "Tăng cường vai trò của Tòa án trong việc thúc đẩy và nâng cao nguyên tắc pháp quyền" là chủ đề của Hội nghị lần này.

Hội nghị có sáu phiên làm việc tương ứng với sáu chủ đề là nâng cao chức năng hoạt động của Tòa án; nâng cao niềm tin của người dân vào hệ thống Tòa án; hiệu quả hoạt động của Tòa án; vai trò của Tòa án trong việc giải quyết tranh chấp gia đình trong thời gian gần đây; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và vai trò của Tòa án trong tương lai.

Các Đại biểu tham dự Hội nghị

Về chủ đề nâng cao chức năng hoạt động của Tòa án, Hội nghị đã được nghe Chánh án Mogongeng Mogoneng của Nam Phi, Thẩm phán Kim Jae-hyung của Hàn Quốc trình bày và các đại biểu thảo luận về những khó khăn hiện nay trong việc xây dựng năng lực, về mối quan hệ giữa các cơ quan lập pháp và hành pháp, những khó khăn trong quá trình giải quyết các vụ án khi các quy định của pháp luật chưa theo kịp sự phát triển của xã hội và nêu ra một số gợi ý về các giải pháp về thể chế, cơ chế.

Tại phiên làm việc thứ hai với chủ đề nâng cao niềm tin của người dân vào hệ thống Tòa án, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Việt Nam, Trung Quốc và Chánh án Tòa án tối cao Australia đã phân tích về sự tham gia của người dân vào hoạt động tư pháp – làm thế nào để thông tin đầy đủ tới người dân cũng như nâng cao niềm tin của người dân vào hệ thống quản trị tư pháp; mối quan hệ giữa Tòa án và truyền thông – việc sử dụng mạng xã hội, công bố bản án; hoạt động giáo dục pháp luật cho người dân và nâng cao tiếp cận với Tòa án.

Chánh án TAND tối cao Việt Nam Nguyễn Hòa Bình tại Hội nghị

Trong phiên làm việc thứ ba, Hội nghị đã được nghe Chánh án, Malaysia, Bu tan và Thẩm phán Hoa Kỳ trình bày về việc phát huy vai trò của Thẩm phán trong các lĩnh vực chuyên trách, kinh nghiệm hoạt động của các Tòa chuyên trách trong việc nâng cao chất lượng xét xử phúc thẩm, quy định giới hạn việc kháng cáo lên Tòa án tối cao, giữ quy mô hoạt động của Tòa án tối cao ở một mức độ hợp lý, hạn chế và tiến tới xóa bỏ tình trạng tồn đọng án.

Phiên làm việc thứ tư của Hội nghị tập trung thảo luận về vai trò của Tòa án trong việc giải quyết những vấn đề tranh chấp gia đình trong thời gian gần đây, đặc biệt là vấn đề bảo trợ con cái và bạo lực gia đình.

Tại phiên làm việc thứ năm, Chánh án Myanma, Nê Pan, Thẩm phán Nhật Bản và Hội nghị đã phân tích những khía cạnh liên quan của vấn đề mấu chốt là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua cách thức đào tạo Thẩm phán và công chức chức Tòa án, mở rộng nguồn bổ nhiệm Thẩm phán.

Phiên làm việc thứ sáu có nội dung hết sức quan trọng. Hội nghị đã được nghe bài trình bày của Chánh án Tòa án tối cao Liên bang Nga và Chánh án Tòa án tối cao Thái Lan về chủ đề  vai trò của Chánh án đối với Tòa án trong tương lai. Theo đó, Chánh án và Thẩm phán nhiều nước tham dự Hội nghị đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đưa những định hướng phát triển và vai trò dẫn dắt của Chánh án nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động của Tòa án, đảm bảo tính độc lập của Thẩm phán và tăng cường tiếp cận công lý cho người dân. Việc chia sẻ thông tin, sử dụng công nghệ thông tin phục vụ cho việc xét xử, đặc biệt là việc bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cũng được các đại biểu thảo luận sôi nổi.

Các Đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội nghị

Tham dự Hội nghị lần này, Đoàn đại biểu Tòa án nhân dân tối cao nước ta đã có những đóng góp quan trọng, đóng góp vào sự thành công của Hội nghị. Bài phát biểu của Đồng chí Chánh án Tòa án nhân dân tối cao tại Hội nghị đã cung cấp một bức tranh toàn cảnh về mối quan hệ giữa Tòa án và truyền thông, về hoạt động tuyên truyền các cơ quan báo chí của Việt Nam đối với hoạt động của Tòa án. Hội nghị đánh giá cao bài phát biểu của Chánh án Tòa án nhân dân nước ta. Thông qua bài phát biểu, các đại biểu tham dự Hội nghị đã có dịp hiểu hơn về mối quan hệ giữa Tòa án và truyền thông của Việt Nam và coi đây là một kinh nghiệm tốt để Tòa án nhiều nước tham khảo. Việc công bố bản án, quyết định trên trang thông tin điện tử nhằm tăng cường tính công khai, minh bạch trong hoạt động của Tòa án; bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của nhân dân; tăng cường sự giám sát của cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với hoạt động xét xử của Tòa án; góp phần nâng cao chất lượng xét xử, tăng cường trách nhiệm của Thẩm phán của nước ta đã nhận được sự quan tâm của rất nhiều đại biểu tham dự Hội nghị.

Sau gần ba ngày làm việc, Hội nghị Chánh án các nước châu Á-Thái Bình Dương lần thức 17 đã bế mạc vào sáng ngày 21 tháng 9 năm 2017. Với sáu phiên làm việc tương ứng với sáu chủ đề hết sức quan trọng xoay quanh chủ đề "tăng cường vai trò của Tòa án trong việc thúc đẩy và nâng cao nguyên tắc pháp quyền", các đại biểu đã có dịp trao đổi và tham khảo kinh nghiệm của nhau và cùng nêu ra một số ý tưởng về vai trò của Chánh án đối với Tòa án trong tương lai. Ngoài những nội dung được trao đổi, Hội nghị là cơ hội để Chánh án, Thẩm phán Tòa án nhiều nước trên thế giới trao đổi về kế hoạch hợp tác song phương nhằm không ngừng trao đổi kinh nghiệm nâng cao hoạt động của Tòa án và tăng cường mối quan hệ hợp tác trong thời gian tới.

Phát biểu tại phiên bế mạc, Ngài Itsuro Terada, Chánh án Tòa án tối cao Nhật Bản, cảm ơn Chánh án và Trường Đoàn đại biểu các nước đã có những đóng góp rất lớn cho sự thành công của Hội nghị. Các đại biểu tham dự Hội nghị cũng cảm ơn Tòa án đã đánh giá cao sự chuẩn bị chu đáo của nước chủ nhà về nội dung và công tác tổ chức sự thành công của Hội nghị lần này./.