Kỳ 1: Giới thiệu về tổ chức Tòa án và Tòa án tối cao Hàn Quốc
1. Tổ chức tòa án
a. Khái quát
Khoản 2 điều 101 Hiến pháp quy định “Tòa án được tổ chức từ Tòa án tối cao – tòa án cao nhất và Tòa án các cấp”, mặt khác, khoản 3 điều 102 quy định “Việc tổ chức Tòa án tối cao và Tòa án các cấp được pháp luật quy định” do đó cụ thể về việc tổ chức Tòa án tối cao và Tòa án các cấp được quy định trong Luật. Luật tổ chức tòa án quy định ngoài Tòa án tối cao, Tòa án các cấp được chia thành 5 loại Tòa án cấp cao (5), Tòa án sáng chế, Tòa án địa phương (18), Tòa án gia đình, Tòa án hành chính; để giải quyết 1 phần công việc của Tòa án địa phương, Tòa án gia đình, Hàn Quốc đã thành lập Ủy ban Hỗ trợ (43) và Tòa án thành phố/quận (101) và Văn phòng đăng ký (205) tại địa phương.
b. Tòa án tối cao
1) Cơ cấu
Tòa án tối cao bao gồm 1 Chánh án Tòa án tối cao và Thẩm phán cấp cao, tổng cộng 13 người. Bổ nhiệm Chánh án Tòa án tối cao hoặc trong số các Thẩm phán cấp cao làm Giám đốc Cơ quan Hành chính Tòa án, Giám đốc Cơ quan Hành chính Tòa án không tham gia vào thẩm tra.
Tòa án tối cao xét xử vụ án kháng án về phán quyết của án dân sự, hình sự, hành chính, sở hữu trí tuệ và án gia đình; xét xử vụ án tái kháng cáo về quyết định và mệnh lệnh (và về quyết định của điều tra viên tai nạn trên biển) và xét xử kiện tụng bầu cử ở mức sơ chung thẩm.
Tòa án tối cao có quyền thẩm tra việc có vi hiến hay không đối với những chỉ thị, quy tắc, quy định, hành vi.
Thẩm quyền của Tòa án tối cao được thực thi bởi “Đại hội đồng xét xử” gồm có 2/3 tổng số thẩm phán tòa án tối cao mà có Chánh án Tòa án tối cao làm Chánh tòa hoặc trong trường hợp nhất định thì cũng có thể xét xử ở “Tiểu hội đồng” mà được tổ chức từ 3 thẩm phán hoặc hơn. Hiện tại có 12 Thẩm phán cao cấp được chia ra làm 3 Tiểu hội đồng mỗi Tiểu hội đồng có 4 Thẩm phán. Tiểu hội đồng ra quyết định bằng việc tất cả tán thành nhưng ở Đại hội đồng thì theo số đông.
Phần lớn các vụ án đều do Tiểu hội đồng giải quyết nhưng những trường hợp dưới đây và trường hợp trong Tiểu hội đồng không thể thống nhất ý kiến thì sẽ xét xử theo cơ chế Hội nghị thẩm phán.
Trường hợp thấy rằng mệnh lệnh và quy tắc trái với hiến pháp.
Trường hợp thấy rằng mệnh lệnh và quy tắc trái với pháp luật.
Trường hợp thấy cần thay đổi ý kiến đã ban hành trước đây của Tòa án tối cao về việc giải thích pháp luật, thi hành Hiến pháp, luật, lệnh, quy tắc
Trường hợp nhận thấy việc xét xử ở Tiểu hội đồng là không thỏa đáng.
Văn phòng Hành chính Tư pháp quản lý tổ chức, nhân sự, ngân sách, tài chính, cơ sở vật chất.v.v. của Tòa án và đồng thời thực hiện hoạt đồng hành chính cần thiết trong việc điều hành Cơ quan tư pháp. Quyền hành chính Tư pháp được giao cho Chánh án Tòa án tối cao nhưng Chánh án Tòa án tối cao có thể ủy nhiệm cho Giám đốc Cơ quan Hành chính Tòa án, Chánh án tòa án các cấp, Hiệu trưởng Trường đào tạo Tư pháp, Giám đốc thư viện tòa án, Hiệu trưởng trường cán bộ tòa án.v.v.
|
Trụ sở Tòa án tối cao Hàn Quốc
|
Ở Tòa án tối cao, Hội nghị Thẩm phán cao cấp là cơ quan nghị quyết tối cao về mặt hành chính tư pháp.
Hội nghị này nghị quyết về việc đồng ý bổ nhiệm thẩm phán, hạng mục về lập và sửa đồi quy tắc của Tòa án tối cao, hạng mục về thu thập và xuất bản án lệ, yêu cầu ngân sách, hạng mục về chi và quyết toán chi phí dự phòng.v.v. Đề nghị quyết thì 2/3 Thẩm phán cao cấp hiện có phải tham dự và quá bán phải tán thành. Chánh án Tòa án tối cao có quyền nghị quyết và khi số phiếu tán thành và phản đối bằng nhau thì Chánh án Tòa án tối cao có quyền quyết định cuối cùng.
Tòa án tối cao có thể ban hành thủ tục về tố tụng, quy định và kỷ luật trong nội bộ tòa án, quy tắc xử lý công việc văn phòng và việc này được gọi là Quyền lập pháp tư pháp. Quyền ban hành quy tắc này nằm trong quyền hạn của Hội nghị thẩm phán theo quy định của điều 17 Luật Tổ chức tòa án.
Trong Tòa án tối cao có Nghiên cứu xét xử viên, người này nhận chỉ thị của Chánh án Tòa án tối cao điều tra và nghiên cứu tài liệu về thẩm tra và xét xử vụ việc. Nghiên cứu xét xử viên đa phần được bổ nhiệm trong số các thẩm phán và chủ yếu được chỉ định trong số các thẩm phán Tòa án cấp cao. Trong số Nghiên cứu xét xử viên, có những Nghiên cứu xét xử viên trực thuộc một thẩm phán cao cấp nhất định và chỉ hỗ trợ công việc cho thẩn phán đó và có Nghiên cứu xét xử viên xử hỗ trợ chung cho toàn bộ Thẩm phán cấp cao.
2) Cơ quan trực thuộc
Tòa án tối cao có các cơ quan trực thuộc như Cơ quan Hành chính Tòa án, Trường đào tạo Tư pháp, Trường Đào tạo Cán bộ Tòa án, Thư viện Tòa án. Ngoài ra còn có Ủy ban Tư vấn chính sách Tư pháp và Ủy ban Nhân sự Thẩm phán là cơ quan tư vấn cho Chánh án Tòa án tối cao.
Cơ quan Hành chính Tòa án trợ giúp cho Chánh án Tòa án tối cao – Cơ quan cao nhất của hành chính tư pháp và là cơ quan đảm trách hành chính văn phòng tư pháp, phụ trách hành
chính cần thiết cho việc điều hành Cơ quan Tư pháp như tổ chức tòa án, nhân sự, ngân sách, kế toán, cơ sở vật chất v.v.
Trường Đào tạo Tư pháp là Cơ quan đảm trách công tác đào tạo thẩm phán và thực tập của học viên tư pháp. Người đỗ kỳ thi tư pháp – kỳ thi đào tạo chứng chỉ luật gia được áp dụng thống nhất tại Hàn Quốc, để đạt được chứng chỉ của luật gia thì phải học về luật pháp 2 năm tại Trường Đào tạo Tư pháp, sau khi kết thúc thực tập sẽ có được tư cách trở thành thẩm phán, thanh tra, luật sư. Viện Đào tạo Tư pháp đang tiến hành những khóa đào tạo thẩm phán theo kinh nghiệm làm việc, theo từng chủ đề nhằm mục tiêu mang đến cho các thẩm phán cơ hội tiếp cận lý luận luật mới và bồi dưỡng kiến thức theo kịp sự phát triển của xã hội.
Trường Đào tạo Cán bộ tòa án là cơ quan chuyên ngành riêng được thành lập để đào tạo cán bộ tòa án và nhân viên thi hành án. Nội dung đào tạo bao gồm đào tạo công tác như nghiệp vụ xét xử, nghiệp vụ pháp định, nghiệp vụ hành chính tư pháp và đào tạo thái độ tinh thần làm việc như đạo đức cán bộ và thái độ phục vụ.v.v.
Thư viện Tòa án thu thập, sắp xếp, lưu giữ một cách có hệ thống những tài liệu về pháp luật của Hàn Quốc và văn bản pháp luật, án lệ của các nước trên thế giới, đảm trách vai trò là thư viện trung ương tòa án chỉ đạo và hỗ trợ công tác thư viện của tòa án các cấp. Sau những năm 2000, bắt kịp xu thế dữ liệu hóa thông tin tri thức, Hàn Quốc đang gấp rút tiến hành xây dựng Thư viện điện tử bằng việc tiến hành dự án cơ cấu Trung tâm thông tin pháp luật tổng hợp mà tổng hợp hữu cơ tương hỗ những tài liệu chính như án lệ, văn bản pháp luật, pháp lệnh.v.v. giúp người sử dụng trong nội bộ tòa án cũng như người dân thường có thể dễ dàng sử dụng tài liệu liên quan đến pháp luật.