Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứu tư với những công nghệ lõi như trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi khối (blockchain), kết nối vạn vật (big data) v. v.. đang ảnh hưởng ngày càng sâu rộng tới moị mặt của đời sống kinh tế - xã hội của các quốc gia. Với việc ứng dụng các công nghệ mới của Cách mạng công nghiệp lần thứu tư không chỉ làm thay đổi lối sống, sinh hoạt của mỗi ngừơi dân, cách thức đầu tư, kinh doanh của các doanh nghiệp mà cả cách thức quản trị quốc gia của nhà nước. Đối với hệ thống pháp luật các quốc gia và pháp luật quốc tế, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư làm thay đổi sâu sắc tư duy, cách thức xây dựng, hoàn thiện pháp luật và nội dung của nhiều lĩnh vực pháp luật như sở hữu, quyền tài sản, sở hữu trí tuệ, hợp đồng, bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, tài chính, ngân hàng, bảo hộ dữ liệu cá nhân, an sinh xã hội, chính phủ số, quản trị công, chứng cứ số, tố tựng trực tuyến. Những diễn biến mới của nền kinh tế chia sẻ; việc tạo lập, quản lý, chia sẻ các cơ sở dữ liệu thông tin (nhất là thông tin cá nhân); việc xuất hiện các dạng tranh chấp, vi phạm pháp luật và tội phạm mới trên môi trường số làm phát sinh nhu cầu điều chỉnh pháp luật mới mà hệ thống pháp luật truyền thống chưa dự liệu hết.Việc ứng dụng các công nghệ mới cũng tạo điều kiện thuận lợi đẩy nahnh quá trình xây dựng chính phủ điện tử và chính phủ số, xây dựng thành phố thông minh, đồng thời cũng đòi hoỉ một nền tảng pháp lý thích hợp để triển khai các mô hình này. Việc ứng dụng các thành tựu công nghệ mới cũng tác động trực tiếp tới cách thức xây dựng và thực thi pháp luật, đòi hỏi phải xây dựng, thực thi và phản ứng chính sách phải nhanh chóng, kịp thời hơn. Dư địa để ứng dụng các công nghệ mới của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 trong phân tích, dự báo, hoạch định, soạn thảo chính sách, pháp luật, tham vấn công chúng, thảo luận, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và theo dõi, giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật đều rất rộng lớn.

Những đánh giá về tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đến đời sống kinh tế, chính trị, xã hội nói chung và tới pháp luật nói riêng cho thấy người dân, doanh nghiệp và Chính phủ cần phải có những hành động thích hợp và kịp thời để có thể thích ứng và tận dụng được các cơ hội từ sự pháp triển của công nghệ, ứng phó với mặt trái của sự phát triển công nghệ, đồng thời để pháp luật trở thành công cụ hỗ trợ, thúc đẩy quá trình này.

Nhằm góp phần nhận diện rõ hơn những vấn đề pháp lý đặt ra ở Việt Nam trước tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cuốn sách này đã ra đời. Trân trọng giới thiệu đến bạn đọc!

(4/11/2020)